دانلود کتاب طبقات اجتماعی و رژیم شاه محمدرحیم عیوضی pdf

کتاب “طبقات اجتماعی و رژیم شاه” شامل سه بخش اصلی است که به تحلیل ساختار قدرت سیاسی ایران و نقش طبقات اجتماعی در دوران پهلوی دوم می‌پردازد.بخش نخست:بررسی نظریه‌های مختلف:تحلیل نظریه‌های سرمایه‌داری وابسته، نظام دیکتاتوری، نظام بناپارتیستی و پاتریمونیالیسم.بررسی نقش ساخت قدرت سیاسی در فرایند طبقه‌سازی و تأثیر آن بر جامعه ایران.نشان دادن چگونگی شکل‌گیری طبقات اجتماعی مختلف از طریق ساختار قدرت.

نقد و بررسی کتاب طبقات اجتماعی و رژیم شاه 

در بخشی از کتاب طبقات اجتماعی و رژیم شاه بخوانیم

از لحاظ نظری، رابطه بین طبقات اجتماعی و قدرت سیاسی در اشکال متنوعی ترسیم شده است که هر یک از این نظریه‌ها با وضعیت خاص جوامع و زمینه‌های تاریخی متناسب است. در برخی موارد، برای یک جامعه سیاسی خاص، نظریه‌های متعددی ارائه شده است که نمونه بارز آن ایران در عصر پهلوی دوم است. در این دوره، نظریه‌های مختلفی برای تبیین رابطه میان طبقات اجتماعی و قدرت سیاسی مطرح شده‌اند که هر یک به نوعی به درک پیچیدگی‌های اجتماعی و سیاسی آن زمان کمک می‌کنند. نظریه **سرمایه‌داری وابسته** به وابستگی اقتصادی کشورها به قدرت‌های خارجی و تأثیر این وابستگی بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی اشاره دارد. این نظریه بیان می‌کند که چگونه سرمایه‌گذاری‌های خارجی و سیاست‌های اقتصادی نهادینه شده، به شکل‌گیری طبقات اجتماعی خاص و نابرابری‌های اقتصادی منجر می‌شود. در ایران، این وابستگی به ویژه در دوران نفتی رژیم پهلوی به وضوح مشاهده می‌شود، جایی که درآمدهای نفتی به جای اینکه به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی منجر شود، به تقویت ساختارهای قدرت و نابرابری‌های اجتماعی کمک کرد. نظریه **نظام دیکتاتوری** بر تمرکز قدرت در دست یک فرد یا گروه خاص تأکید دارد و به سرکوب مخالفان و محدودیت آزادی‌های سیاسی و اجتماعی می‌پردازد. در رژیم شاه، این دیکتاتوری به وضوح با استفاده از ابزارهای سرکوب نظیر ساواک و کنترل رسانه‌ها نمایان بود. این سرکوب‌ها نه تنها به تضعیف طبقات اجتماعی مخالف انجامید بلکه به ایجاد فضای ترس و ناامنی در جامعه نیز منجر شد. نظریه **نظام فاشیستی** به تأکید بر ملی‌گرایی افراطی و سرکوب آزادی‌های فردی و اجتماعی اشاره دارد. این نظریه در ایران نیز با تأکید بر هویت ملی و تلاش برای ایجاد یک جامعه یکپارچه و همگون قابل مشاهده است. در این راستا، رژیم پهلوی تلاش کرد تا با ترویج فرهنگ و زبان فارسی و سرکوب اقلیت‌های قومی و مذهبی، یک هویت ملی واحد بسازد. نظریه **نظام بناپارتیستی** بر نقش یک رهبر قوی در ایجاد توازن میان طبقات مختلف اجتماعی تأکید دارد. در این الگو، رهبر به عنوان یک واسطه میان طبقات مختلف عمل می‌کند و تلاش می‌کند تا با وعده‌های اقتصادی و اجتماعی، حمایت طبقات مختلف را جلب کند. اما در ایران، این توازن به دلیل عدم توجه به خواسته‌های واقعی طبقات اجتماعی و ناتوانی در ایجاد تغییرات پایدار، به شکست انجامید. **الگوی حکومت تحصیل‌دار** به نقش تحصیل‌کردگان و نخبگان در سیاست و قدرت می‌پردازد. در دوران پهلوی، با افزایش تعداد دانشگاه‌ها و تحصیل‌کردگان، این گروه به تدریج به یک نیروی اجتماعی مؤثر تبدیل شد. اما رژیم نتوانست از این پتانسیل به‌خوبی بهره‌برداری کند و در نتیجه، تحصیل‌کردگان به یکی از گروه‌های معترض تبدیل شدند. **ناسیونالیسم مدرن ایرانی** به شکل‌گیری هویت ملی و تأثیر آن بر ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه اشاره دارد. در این نظریه، تأکید بر هویت ملی و تلاش برای ایجاد یک ملت واحد، به عنوان یک نیروی محرکه در تحولات اجتماعی و سیاسی مطرح می‌شود. اما در عمل، رژیم پهلوی نتوانست این هویت ملی را به‌طور مؤثر در میان همه اقشار جامعه گسترش دهد و این موضوع به نارضایتی‌های اجتماعی دامن زد. **الگوی شیوه تولید آسیایی** به ویژگی‌های خاص اقتصادی و اجتماعی جوامع آسیایی پرداخته و تأثیر آن بر ساختار قدرت را بررسی می‌کند. این نظریه می‌تواند به ما کمک کند تا درک بهتری از چگونگی تعاملات اقتصادی و اجتماعی در ایران داشته باشیم و ببینیم که چگونه ساختارهای اقتصادی می‌توانند بر روابط قدرت تأثیر بگذارند. در نهایت، **الگوی پاتریمونیالیستی و نئویاتریمونیالیستی** به بررسی روابط قدرت و طبقات اجتماعی از منظر پاتریمونیالیسم و نئوپاتریمونیالیسم می‌پردازند. این نظریه‌ها به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم که چگونه ساختار قدرت و روابط اجتماعی در یک نظام پاتریمونیالیستی می‌تواند به شکل‌گیری نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی منجر شود.